Boeken en publicaties

Stijn Bruers is auteur van verschillende werken over filosofie en ethiek, in het bijzonder over effectief altruïsme, rationele ethiek, economie, dierenrechten, veganisme, ecologische rechtvaardigheid en activisme.

Boeken

Goed bedoeld. 30 valkuilen voor de wereldverbeteraar

Je wil de wereld verbeteren, maar dan liefst met wetenschappelijk juiste technieken? Effectief altruïst Stijn Bruers helpt je op de goede weg.

Altijd het licht doven als je de kamer verlaat. Het is vast goed bedoeld, maar wat maakt het uiteindelijk uit in het grotere plaatje van de wereldwijde energievoorziening? Activisten, feministen, antiracisten en socialisten hebben het hart op de juiste plaats, maar bereiken lang niet altijd het doel dat ze voor ogen hadden. Sterker nog: met de beste bedoelingen is al veel kwaad aangericht. Goed bedoeld bevat dertig voorbeelden van irrationele dogma’s die hun doel voorbijschieten. Het boek zal confronterend zijn en soms controversieel, maar is verplicht leesvoer voor wie écht iets wil bereiken als politicus, activist, sociaal geëngageerde burger of bewuste consument. Vind je een gezond milieu belangrijk of kom je op voor dierenrechten? Koop je soms lokale biovoeding of fair trade? Vermijd je producten met palmolie of kleding die gemaakt is in sweatshops? Wil je minder criminaliteit of minder CO2-uitstoot? Vind je veiligheid, rechtvaardigheid of gezondheid belangrijk? Kortom, wil je van deze wereld effectief een betere plaats maken? Lees dan dit boek.

Uitgegeven bij Houtekiet, september 2023

Open grenzen? De economie en ethiek van vrije migratie

“Ongelijk loon voor gelijk werk en een welvaartsverlies van miljarden euro’s. Dat zijn de twee gevolgen van een antimigratiebeleid. Grenzen sluiten voor migranten is onrechtvaardig en inefficiënt.”

In Open grenzen? De economie en ethiek van vrije migratie gaat Stijn Bruers op zoek naar antwoorden op een aantal moeilijke maar pertinente vragen in het maatschappelijke debat. Is het economisch en ethisch interessant om grenzen open te stellen voor migranten? Zijn er schadelijke neveneffecten van migratie? En zelfs al zijn de economische analyses duidelijk, wat moeten we dan doen met de publieke opinie, de buikgevoelens en bezorgdheden van mensen over vrije migratie?

Uitgegeven bij Lannoo – Academia Press, 2020

Beter worden in goed doen. Vergroot je impact met effectief altruïsme

Hoe je de wereld écht verbetert.

Wie geld aan een goed doel schenkt, helpt de wereld vooruit en heeft dus een goed hart. Daar kan niemand iets op tegen hebben. Of toch? Moraalfilosoof Stijn Bruers betoogt dat niet elke euro voor een goed doel per definitie goed besteed is, en pleit ervoor om rationeler om te gaan met onze solidariteit.Daarmee schaart hij zich achter een groeiende beweging: het effectief altruïsme. Het doel? Een manier vinden om zo veel mogelijk goed te doen met de middelen die je hebt. Want niet met goedbedoelde emoties, maar met koele berekening verminder je het meeste leed in de wereld. BETER WORDEN IN GOED DOEN verrast, daagt uit en prikkelt om verder na te denken.

Uitgegeven bij Lannoo – Academia Press, 2018

Morele illusies? Waarom onze intuïties niet te vertrouwen zijn

Elke dag maken we keuzes die een invloed hebben op anderen. Maar vaak maken we spontane, onbewuste en systematische denkfouten waardoor onze keuzes niet in overeenstemming zijn met onze diepste morele waarden. Net zoals er optische illusies bestaan en onze zintuigen daarom niet altijd te vertrouwen zijn, zo bestaan er morele illusies en morele blinde vlekken waardoor ons moreel oordeelvermogen niet altijd te vertrouwen is.

Morele illusies zijn hardnekkige maar inconsistente morele intuïties. Ze zijn alomtegenwoordig, bijvoorbeeld in politieke debatten, maar kunnen erg schadelijke en zelfs dodelijke gevolgen hebben. Vandaar het belang om ook in de ethiek kritisch te denken. Dit boek biedt inzichten in belangrijke morele illusies en helpt ons zo bij het streven naar een meer betrouwbare, authentieke ethiek.

Met een voorwoord van prof. dr. Johan Braeckman

Uitgegeven bij Houtekiet, 2017

Wil en Willekeur. Een zoektocht naar een samenhangende ethiek

Je mag niet zomaar naar willekeur iets doen dat iemand anders niet wil. Maar wat mogen we dan wel doen en wat moeten we doen? Dat zijn de fundamentele vragen in de ethiek. Dit boek bevat een zoektocht naar universele ethische principes die zo weinig mogelijk willekeur bevatten en zo dicht mogelijk aansluiten bij wat wij echt willen. Die principes vormen een samenhangende ethiek waarmee we vragen kunnen beantwoorden zoals: moeten we abortus of homoseksualiteit verbieden? ­Mogen we vlees eten of alcohol drinken? En wat zijn de allerbelangrijkste­ maatregelen om de wereld te verbeteren?

Uitgegeven bij Free Musketeers, 2016

Weet wie je eet. Hoe we samen onze waarden van tafel vegen en hoe we kunnen eten wat we echt willen

Uitgangspunt: Hoe we samen onze waarden van tafel vegen en hoe we kunnen eten wat we echt willen. We hoeven immers geen vlees, geen dieren, geen dierlijke producten te eten. Het kan ook anders. Op een eigenzinnige en niet van humor gespeende wijze ontleedt en weerlegt Bruers alle – emotionele en rationele – argumenten van de – al dan niet goed menende – bourgondische omnivoor om toch maar zijn steak en spek te kunnen verorberen. Bruers toont aan dat het anders kan én moet. En neen, insecten zijn geen goed alternatief. Milieu, landbouwareaal, gezondheid, de toekomst van de wereldbevolking, er zijn wel 101 redenen om je te bekennen tot veganisme. En neen, dat is geen sekte, maar een volwaardig en ethisch verantwoord alternatief. Een boek waar zelfs overtuigde carnivoren moeten van slikken.
Met een woord vooraf van ethicus Floris Van den Berg
Boekbespreking

Uitgegeven bij Pelckmans, 2015

Born Free and Equal? On the Ethical Consistency of Animal Equality

What is equality? Are there different kinds of equality? Who is equal? And what are the consequences of treating others equally? This work investigates what kinds of equality can be applied to animals in a consistent way. It starts at the meta-ethical level, how to construct a coherent ethical system of universal ethical principles. Counteracting arbitrariness is of key importance at this level. Next it descends to the level of normative ethics, where counteracting inequality or discrimination becomes the central issue. Finally, it moves down to the level of applied ethics, with a focus on important problems in animal ethics, such as the predation problem. The end result will be a coherent ethical system with five basic principles. This ethical system generates five kinds of equality, solves the predation problem, proves that discrimination such as speciesism is based on a moral illusion and indicates that veganism is a moral duty that is consistent with our moral values.

Uitgegeven bij Lambert Academic Publishing, 2014

Born Free and Equal e-book

Summary Born Free and Equal

Nederlandstalige samenvatting

Oorspronkelijke doctoraatsthesis: Born Free and Equal? On the ethical consistency of animal equality

Het Dierendebacle

Rechtvaardigheid, vredelievendheid, medeleven, zorgzaamheid… Veegt het vlees op ons bord onze dierbaarste ethische gevoelens en waarden van tafel? Is onze relatie met de dieren een morele mislukking, een debacle? De veeteelt is een belangrijke oorzaak van de biodiversiteitscrisis en creëert enorme gezondheidsrisico’s. In dit boek presenteren we een heldere en logische argumentatie van dierenrechten, weerleggen we mogelijke argumenten van vleeseters en zoeken we naar de psychologische drijfveren achter ons gebruik van dieren. Is vlees een statussymbool? Voelen we ons schuldig? Leven we in ontkenning? En hebben we een morele blinde vlek als we kijken naar het dier dat we eten?
Met een woord vooraf van prof. Johan Braeckman

Uitgegeven bij Free Musketeers, 2010

De Odyssee van Medeleven. De walvisstrijd en mijn inzet voor mens, dier en natuur

De walvisstrijd op de rand van de wereld. Met natuurbeschermingsorganisatie Sea Shepherd ondernam Stijn Bruers een Odyssee van Medeleven om de grootste dieren op aarde te redden van illegale walvisjagers. De ijskoude, desolate Antarctische oceaan werd het schouwtoneel van bikkelharde confrontaties, een thriller met wilde kat-en-muis-achtervolgingen, hinderlagen, gigantische ijsbergen, kleine rubberbootjes, geheimzinnige spionageschepen, gijzelacties en internationale incidenten. Tijdens dit zeeavontuur blikt hij ook terug op zijn grotere Odyssee van Medeleven: zijn deelname aan ludieke en spectaculaire acties bij talrijke organisaties vormen de levensweg van een filosoof-activist die zich onvoorwaardelijk inzet om alle kwetsbare leven te helpen.

Uitgegeven bij Boekscout.nl, 2008

Universele Liefde. Naar een ecologische, spirituele levenskunst

De Universele Liefde is een diepgaand gevoel waarbij we ons bevrijden van persoonlijke gehechtheden en negatieve emoties, en waarbij we ons verbonden voelen met, en ons belangeloos inzetten voor alle leven.
Dit boek behandelt een brede waaier aan vragen die bij een ecologische spiritualiteit komen kijken. Hoe waardevol is een leven? Wat is ecocentrische rechtvaardigheid? Wat is Zelfrealisatie? Wat voelt een moeder als haar geliefde zoon plots haar dochter vermoordt? Is God depressief? Hoe vinden we vreugde, standvastigheid, innerlijke vrijheid en kalmte? Is ons leven een spel? Hoe moeten we ons verhouden tot de natuur? En is spiritualiteit ook politiek?

Uitgegeven bij Boekscout.nl, 2007

Boekhoofdstukken

• On the use of animals. In: Darf mensch Tieren nutzen? Billo Heinzpeter Studer (ed), 2017
• Speciesism. In: Animal Welfare in a Changing World. Andrew Butterworth (ed), 2018

Doctoraats- en masterthesissen

• Natuurkunde: Energy and ecology. On entropy production and the analogy between fluid, climate and ecosystems.
• Moraalfilosofie: Born free and equal. On the ethical consistency of animal equality.
• Beleidseconomie: De inkomenseffecten van migratie.

Opiniestukken

• De Standaard over proeven op apen (5-2-2009)
• De Standaard over bevolking: Angst voor de 9 miljard (20-10-2011)
• De Standaard over goede doelen: “Hoe goed is een goed doel?” (8-12-2015)
• De Morgen over dierproeven: “Maar dieren zijn geen mensen”: even nietszeggend als “zwarten zijn geen blanken” (12-5-2015)
• De Morgen over genetische manipulatie (23-5-2015)
• De Morgen over gene drive en risicotechnologie (5-8-2015)
• De Morgen over onverdoofd slachten (13-8-2015)
• De Morgen over effectief altruïsme (8-11-16)
• Knack over dagen zonder dierenleed (1-03-17)
• De Morgen over melk (1-03-17)
• De Morgen over hoe de veeteelt helemaal post-truth gaat (3-03-17)
• De Morgen over dierenleed in slachthuizen (25-03-17)
• Knack over dierenleed in de natuur (26-03-17)
• De Morgen over kippenleed (17-06-17)
• Knack over dierenrechten in de grondwet (17-06-17)
• De Morgen over vegetarisme en mentaal welzijn (4-08-17)
• De Morgen over de fipronilcrisis en dierenleed in de pluimveesector (7-08-17)
• Deredactie.be over de fipronilcrisis en dierenleed in de pluimveesector (11-08-17)
• Knack Weekend over vijf manieren om gezond en ecologisch te eten (25-08-17)
• De Morgen over undercoverbeelden slachthuis Izegem (13-09-17)
• De Morgen over slachthuis Tielt (29-09-17)
• De Morgen over de effectiviteit van de dierenrechtenbeweging (2-10-17)
• De Tijd over effectieve goede doelen (19-12-17)
• De Morgen over wolvin Naya en morele wispelturigheid (26-01-18)
• De Morgen over wangedrag bij hulpverleners (18-02-18)
• De Morgen over vleesschandalen (12-03-18)
• De Morgen over artificieel intelligente robots (21-04-18)
• De Morgen over veganistisch diervoer voor huisdieren (27-06-18)
• Knack over rationele politiek en van mening veranderen (17-05-19)
• De Morgen over eikenprocessierupsen en milieu-ethiek (06-07-19)
• De Morgen over technologie en dierenleed (03-08-19)
• Knack over nieuwe infectieziektes door de veeteelt (29-01-20)
• De Morgen over het eten van konijnen (29-01-20)
• Knack over de coronapandemie (19-03-20)
• Knack over de toekomst van celkweekvlees (11-12-20)
• VRT over vaccintwijfel (29-12-20)
• De Standaard over veeteelt en klimaat (20-04-21)
• De Morgen over Bill Gates (07-05-21)
• Knack over het versnellen van onderzoek naar celkweekvlees (24-05-21)
• Knack over de effectiefste klimaatdoelen (12-08-21)
• Knack over financiële transparantie van goede doelen (11-12-21)
• De Morgen over de politieke correctheid van woke (13-09-22)
• Knack over misleidende campagnes voor vlees en zuivel (01-10-22)
• De Standaard over de morele voetafdruk van vlees (09-11-22)
• Knack over discriminatie van dieren als morele illusie (08-01-23)
• De Tijd over plantaardig eten (01-02-23)
• Knack over het eten van vlees van blije dieren (02-06-23)
• De Standaard over verzet tegen GGO’s (10-07-23)
• Knack over glyfosaat (02-08-23)
• De Standaard over de klimaatimpact van melk (11-09-23)
• De Standaard over kweekvlees (29-09-23)
• De Morgen over toenemend dierenleed (03-05-24)

Publicaties in peer-reviewed journals

• Dieren, dilemma’s en discriminatie. Naar een samenhangende ethiek van dierengelijkheid. Ethiek & Maatschappij, 2013
• Op zoek naar morele illusies. Ethiek & Maatschappij, 2015
• Speciesism as a moral heuristic, Philosophia, 2013
• Towards a coherent theory of animal equality, Between the Species, 2014
• A review and systematization of the trolley problem, Philosophia, 2014
• The core argument for veganism, Philosophia, 2015
• The predation and procreation problems: persistent intuitions gone wild, Relations. Beyond Anthropocentrism, 2015
• In defense of eating vegan, Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 2015
• In search of moral illusions, Journal of Value Inquiry, 2015
• Animal suffering and human bias, Animal Sentience, 2016
• Can deontological principles be unified? Reflections on the mere means principle, Philosophia, 2016.
• Een argument voor veganisme, Tijdschrift voor Filosofie, 2016.
• Three sides of the same coin? The main directions of the environmental movement, Applied Ecology and Environmental Research, 2017.
• On a failed defense of factory farming, Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 2017.
• Speciesism, arbitrariness and moral illusions, Philosophia, 2020
• Population ethics and animal farming, Environmental Ethics, 2022
• The animal welfare costs of meat, Journal of Environmental Economics and Policy, 2022
• Discounting Utility Without Complaints: Avoiding the Demandingness of Classical Utilitarianism. International Journal of Philosophy, 2023
• Unwanted Arbitrariness. Croatian Journal of Philosophy, 2023.
• Het welzijn van wilde dieren, Ethiek en Maatschappij, 2024.
• Animal-welfare-labelled meat is not a stepping stone to animal-free diets: empirical evidence from a survey. Journal of Environmental Economics & Policy, 2024.

Rapporten

• Halvering van de ecologische voetafdruk van België (Ecolife, 2014)
• Halvering van de ecologische voetafdruk van Nederland (Ecolife, 2014)
• De ecologische voetafdruk van de consumptie van dierlijke producten in België (Ecolife, 2012)
• Berekening van de ecologische voetafdruk voor Vlaanderen (VMM, 2010)
• België en zijn ecologische voetafdruk (WWF, 2010)
• België en zijn watervoetafdruk (WWF, 2011)